وضعیت کتابخانه دیجیتال در ایران
جهت آگاهی از وضعیت کتابخانه دیجیتال در ایران تحقیقاتی صورت گرفت و مشخص گردید که کتابخانه دیجیتال به مفهوم واقعی کتابخانه دیجیتالی در ایران وجود ندارد آنچه که تحت عنوان کتابخانه دیجیتال ایجاد گردیده است سیستم های مکانیزه کتابخانه است که اطلاعات کتابشناختی را همراه با سرویس های موجود در کتابخانه ها از قبیل جستجو, امانت دهی منابع و ... است را در اختیار کاربران قرار می دهد و یا اینکه بطور مثال کتاب شعر شاعران را و یا اخبار و یا منابعWeb logها را سازماندهی کرده اند که بین کارهای انجام شده و کتابخانه دیجیتال تفاوت بسیار زیادی وجود دارد. در دانشگاه ها, مراکز تحقیقاتی دولتی و خصوصی فعالیتهائی صورت گرفته است.بطور مثال از دانشگاه های مدعی پیاده سازی کتابخانه دیجیتال از طریق جستجو در اینترنت و یا با بازدید از محل, مشخص گردید که یا در حال مطالعه هستند و یا همان اطلاعات کتابشناختی را سازماندهی کرده اند و یا اینکه در نهایت کتابخانه الکترونیکی تهیه کرده اند ولی بعنوان کتابخانه دیجیتال به مفهوم واقعی آن در هیچکدام از دانشگاه های ایران اعم از دولتی و یا خصوصی پیاده سازی نگردیده است. در کتابخانه ملی ایران پروژه ای را تحت عنوان کتابخانه دیجیتال در دست اقدام دارد ولی تا زمان تهیه این گزارش بجز Logoکتابخانه ملی بقیه قسمت های آن عبارت در دست ساخت را به نمایش می گذارد. و درسایر دستگاه های دولتی, شرکتهای نیمه دولتیشرکت های خصوصی نیز اقدام به ایجاد کتابخانه دیجیتال کرده اند ولی اغلب منابع اطلاعاتی آنها اخبار و یا گزیده ای از مقالات را دارند و منابع کتابخانه ای شامل کتاب, مجلات و .... در آن وجود ندارد و یا اینکه با برقراری ارتباط () با منابع در خارج از کشور کتابخانه دیجیتالی ساخته اندکه اولا منایع
اولا منابع داخلی در آن وجود ندارد ثانیا بعلت عدم اطمینان به مجوز های استفاده از منابع خارجی ارتباطات ایجاد شده پایداری لازم را ممکن است نداشته باشد.
با توجه به موارد فوق الذکر تصمیم نهائی کمیته تخصصی کتابخانه دیجیتال بر این شد که ساختار یک کتابخانه دیجیتال را که در آن امکان سازماندهی و استخراج دانش (کلیه منابع کتابخانه ای) به و از کتابخانه فراهم شده باشد را تهیه نمود و جهت پیاده سازی قسمت های مختلف ساختار تهیه شده مناقصه ای برگزار گردد تا کتابخانه دیجیتال ایران و یا وزارت علوم, تحقیقات و فناوری را تهیه و راه اندازی نمائیم . لازم به ذکر است که در جهت تسریع برای تهیه این ساختار از تجربیات بخش های دولتی و خصوصی, افراد حقِیقی و حقوقی استفاده خواهد شد.
لازم به یادآوری است که در دنیا تحقیقات در زمینه کتابخانه های دیجیتال توسط دولتها انجام گرفته و تصمیم گیری اولیه هم توسط آنان انجام گرفته است. بطور مثال در امریکا تصمیم گیری و اختصاص بودجه توسط گروه موسسه علوم ملی . سازمان فضائی امریکا و اداره پروژه های تحقیقات پیشرفته در اختیار شش دانشگاه کالیفرنیا (برکلی و سنت باربارا) . میشیگان . الینویز . استانفورد و کارنگی ملون قرار گرفته است که هر کدام یک قسمت از تحقیقات در زمینه مورد نظر را بعهده گرفته اند. بودجه توسط گروه فوق الذکر تعمین شده است. در اروپا توسط اتحادیه اروپا بودجه تعمین شده است.
بنابراین پیشنهاد می گردد که در ایران نیز برای سرعت بخشیدن به امر تحقیقات در زمینه کتابخانه دیجیتالی ایجاد یک کنسرسیوم و یا حداقل یک کمیته تخصصی است که مسئولیت بررسی و انتخاب و تصمیم گیری در کلیه زمینه ها موضوع مورد بحث را داشته باشد تا هم از چند باره کاری جلوگیری شود و از نیروها و بودجه بصورت بهینه استفاده گردد.
