معرفی آرشیو ملی هندوستان
ارشیو ملی هند در مارس 1891 در کلکته تاسیس شد و درسال 1911 به دهلی نو انتقال یافت . بعد از 15 سال ساختمانی به شکل دایره به وسعت 40 کیلو متر در همین شهر به عنوان آرشیو ملی هند ساخته شد.که
مدارک موجود در ان ار سال 1748 به بعد می باشد که بطور اتفاقی مدارکی قبل ازاین تاریخ هم وجود دارد .
گرد آوری منابع در آرشیوملی هند
ارشیو ملی هند مدارک تاریخی و مدارک خطی و دستنوشته ها را به صورت خریداری یا هدیه دریافت کرده است و انها را بر اساس تاریخ سازماندهی می کند ..
انواع مدارک در آرشیو ملی هند
به چهار دسته تقسیم می شود.
1-مدارک عمومی
2-مدارک شرقی
3-نسخ خطی
4-اوراق خصوصی
این مدارک به زبانهای انگلیسی وعربی و فارسی و سانسکریت و اردو و مودی که بر روی کاغذ, برگ درخت خرما, پوست درخت غان , پارشمن, میکروفیلم, میکروفیش, سی دی می باشد .همچنین موضوعات آن شامل فعالیتهای انجام شده بعد از دوران مغول , قوانین بریتانیا و کمپانی هند شرقی , ظهور و رشد مبارزات آزادی طلبانه در هند وستان می باشد . این آرشیو به عنوان یک مخزن ارزشمندی برای جامعه ,سیاست ,اقتصاد و فرهنگ هندوستان می باشد . به علاوه یک مجموعه غنی از مدارک خصوصی و بیش از 7500 حلقه میکروفیلم از کشورهای مختلف از قبیل کانادا, آلمان , میانمار, اسکاتلند,ویلز, امریکا, فرانسه روسیه در آن موجود می باشد .
تعداد مدارک موجود در این ارشیو
1-3875332 تعداد فایل
2-64221 جلد کتاب
3-30110332موضوع کارتوگرافی و نقشه
4-403601 نسخع قراداد های مورد موافقت ریئس جمهورهای هند
5- 1065 عنوان رساله
6-602442 عنوان کتاب خطی نایاب
اهم فعالیتهای ارشیو
1- حفاظت و مدیریت مدارک دولتی و نظم دهی انان مانند مدارک عمومی در سال 1393
2- فهرست نویسی . نمایه سازی وردره بندی عمومی . سمعی وبصری
3- پذیرش مدارک از هر منبع خصوصی وحفاظت وآماده سازی منابع مرجع و سایر منابع وابسته به آن
4- سازماندهی و در نظر گرفتن فضای مناسب با تجهیزات لازم برای حفاظت و دسترسی به مدارک عمومی وخصوصی
5- تشکیل کلاسهای آموزشی در سطح حرفه ای و نیمه حرفه ای
6- معرفی آرشیو به عموم ازطریق برگذاری نمایشگاهها و سمینارها و برنامه های خاص
7- آگاهی رسانی به عموم درباره اهمیت مجموعه مدارک موجود در موزه آرشیو ملی هند
8- تعیین خط مشی بودجه برای تهیه و نگه داری کتابها . نسخ خطی نایاب . میکروفیلم . انتشار سازمانهای غیر دولتی . کتابخانه وموزه
واحد های مختلف ارشیوملی هند
1- موزه 2- کامپیوتر 3-خدمات :بخش تحقیقات , کتابخانه , انتسارات , آموزش , بودجه , وقراردادها و مذاکرات 4-گالری عکس
واحد موزه
شامل مدارک مربوط به مقامات که به شرح زیر می باشد:
1.مدارک فارسی پاروانا اله خان مربوط به تاریخ 19 اکتبر سال 1352 میلادی که قدیمی ترین مدرک موجود در آرشیو ملی هند است.
2.فرمان همایونی در 16 دسامبر 1539 میلادی
3.حکم نور جهان در سال 1625 میلادی
4.معاهده بین بریتانیای کبیر و هلند در تاریخ 17 مارس سال 1824
5.معاهده بین مستعمره انگلیس(هند) و سلطان موسکات در 16 ژانویه سال 1865 میلادی
6.نامه های تیپوسلطان در مورد زندگی نامه اش به نواب آرکوت
7.پاروانا ایتیبارآل دوله در 22 ژانویه سال 1858
8.سند منتشر شده توسط کمپانی هند شرقی به مهاراجا دالیپ سینگ برای توقیف قوانین نمایش کوه نور در 28 مارس سال 1849
9.تقاضای لرد کورن وایلز برای تاسیس یتیم خانه و دیگر اقدامات رفاهی در کلکته و بنگال
10.تصحیح نسخ فارسی موجود
11.سند ازدواج میرزا عثمان بیک با اکبر بیگم در تاریخ 18 مارس سال 1886
12.مدارکی به زبانهای مختلف شامل بنگالی گورموخی اوریا فارسی و ماراتی
13.ستایش نامه قاصد غلیب از لرد هار دلیگ توسط میرزا اسدله خان غلیب
14.طرحهای پیشنهادی از مسلم بهادر شاه ظفر در رانگون
15.اخذ گواهینامه دلهی کانون میلز در سال 1889
16.نامه های خصوصی از N.WP در هفتم دسامبر 1843 برای صادرات چای
17.سند وسایل استفاده شده در کارخانه چای در کامون
18.فهرست تقاضاهای دریافت شده برای کارخانه چای سبز
19.لایحه مضرات سیگار بنگالی در سال 1904
20.قوانین قطع درختان در جنگلهای دولتی
21.معاهده میان کمپانی هند شرقی و پیشوامدها و رائو و نظام و نواب هیر نظام علی در 1ژوئن سال 1790
22.معاهده میان کمپانی هند شرقی و روابط تجاری موسسه سیام در 20 ژوئن 1826
23.معاهده صلح و اتحاد بین کمپانی هند شرقی و مهاراجا دالات رائو سیند یا ذر 22 نوامبر 1805
مواد نمایشی موزه
1.نمایشگاه مان گال پندی از وقایع بزرگ سال 1859
2.شجره نامه رانی لاکش میبایی جی هاس
3.صباغی بومی
4.جام جهان نما
5.شاهنامه
6.آیین اکبری فارسی 27 آوریل 1824
7.دستنوشته های زبان سانسکریت از آرشیو ملی نپال(بصورت فتوکپی)
8.رزم نامه : ترجمه فارسی از ماهاب هرات در سال 1582
9.دیکشنری به هشت زبان
2. بخش اصلی موزه
1.دعاء لانکاکاند از رامیان بر روی برگ بامبو (بنگالی)
2.بهاگواگیتا
3.نامه راجی خلیفه بن کولین (از مالزی)
4.کالپ سوترا
5.نامه تبریک تاجگذاری نواب حمید علی خان رامپور
6.مهرهای مهاراجا رانجیت و مهاراجا دالیپ سینگ
7.خاطرات و نامه های ممهور شده
8.معاهده بین مهاراجا رابخیت سینگ شاه شجاع و کمپانی هند شرقی
9.ماهروت چاکریکا
10.ارتباطات بهورا ممهور به مهرهای مذهبی
واحد کامپیوتر
این آرشیو با یک برنامه کامپیوتری و دیجیتالی برای سیستم بازیابی اتوماتیک با کمک نرم افزار شناخته شده ای مانند سیستم مدیریت اطلاعات فعالیت خود را آغاز و بخش مدارک الکترونیکی شامل مواد عمومی از سال1859-1748 فعالیتهای وزارت خارجه از سال 1970-1947 و بیانیه های وزارت از سال 1953-1947 شامل می شود. همین مدارک بصورت online برای محققین –دانشجویان- مراجعه کنندگان- آرشیویستها و کاربران اینترنتی قابل دسترس می باشد.این بخش با استفاده از نرم افزار کتابخانه ای به نام "libsys " دسترسی به کتب کتابخانه را برای استفاده کنندگان و دانشجویان تسهیل کرده است . همچنین طرح شبکه شهری بین کتابخانه وابسته به وزارت فرهنگ را ایجاد کرده است.
واحد خدمات آرشیو
1- کتابخانه :
قسمت عمده و اصلی مدارک عمومی . مقالات . مدارک خصوصی ومحرمانه آرشیو ملی هند در کتابخانه آن می باشد که این مدارک دراین قسمت خیلی غنی می باشد و درحال افزایش هستند . تعدادی از آنها از قدیمی ترین و نایاب ترین مدارک می باشند که در موضوعهای مختلفی در کنار سایر مدارک قرار گرفته اند .
مدارک موجود در کتابخانه به شرح زیر است :
1- 178000 جلد کتاب و گزارش
2- 3299 عنوان انتشارات غیر قانونی
3- 400 وزنامه محلی
4- 4225 مدارک و بیانیه های دولت هندوستان
5- 1285 جلد از مجموعه دانشگاهی Fort william
6- 5590 جلد ازمصوبات مجلس هندوستان
7- 3560 عنوان ژورنال و نشریه ادواری
8- 1778 عنوان اطلس
9- 2960 عنوان مدارک منتشر شده به زبانهای دیگر
2. بخش انتشارات
آرشیو ملی هند از سال 1942 در ژورنالهای مختلفی گزارشاتی از این مرکز به منظور آگاهی رسانی منتشر کرده است.
در بخش انتشارات آرشیو ملی هند چندین دانشمند عالی رتبه فعالیتهای زیر را منتشر کرده اند:
انتشار 21 جلد از مکاتبات شخصی ویلیام هندی ، 51 جلد از مدارک تاریخی هندوستان، گزینشی از مدارک انگلیسی، مدارک آموزشی، اخبارفارسی، دست نوشته های اورمی، بولتن تحقیقاتی، مدارک اشعار محرمانه راجی انگلیسی، فهرست تو صیفی مدارک شورشی، مدارک تقاضاهای ملی، فهرست نقشه های محیطی هندوستان، تقویم تطبیقی فارسی و جنبه های تکنیکی حفاظت و مدیریت مدارک که در آینده منتشر خواهد شد.
انتشار مجموعه 6 جلدی تحت عنوان راهنمای منابع تاریخی آسیایی که در یونسکو نگهداری می شود و اطلاعات آرشیو هند را هم در بر می گیرد. این واحد مجله ای به نام ژورنال دو سالانه هند منتشر می کند.
3. بخش آموزش
در این قسمت نحوه مطالعات آرشیوی، مدیریت و حفاظت از مدارک و علوم اطلاعاتی و برنامه ریزی ، نحوه بازیابی اطلاعات از کتب، نسخ خطی، موادسمعی و بصری، صحافی مدارک، آموزش داده می شود و مدارک معتبری به داوطلب داده می شود.
شرایط آموزش
این دوره ها برای داوطلبین دولتی، غیر دولتی در خارج و داخل هندوستان می باشد. که داوطلبین غیر دولتی در هندوستان باید 50 امتیاز از کل آزمون را کسب نمایند تا بتوانند گواهی را دریافت کنند.برای داوطلبین خارجی گواهی صادر شده بایستی به تایید کمیته آموزشی دانشگاه وابسته به این مرکز برسد. سن داوطلبین باید زیر 50 سال باشد.
زمان و هزینه آموزش:
زمان آموزش 6 هفته میباشد که در سال یکبار برگزار می شود.
-هزینه شرکت در کلاس کپی برداری برای افراد هندی 300 روپیه ، خارجیها 300 دلاروزمان آن ماههای april-may ,September-october می باشد.
-
-هزینه شرکت در کلاس مراقبت و محافظت از مدارک برای هندیها 300 روپیه و خارجیها 300 دلار و زمان آن ماههای july-agust و November-december می باشد.
-آزمون این کلاسها سالی یکبار در ماههای November_october می باشد که هزینه آن برای اساتید هندی 1200 روپیه و خارجیها 1000 دلار است.
4. بخش تحقیقات
این بخش شامل زیراکس- میکروفیلم- کپی برداری ساده- تعیین بودجه های تحقیقاتی می باشد.
نیمی از تحقیقات دانشمندان از بودجه تعیین شده این مرکز حاصل شده است. دسترسی به مدارک از طریق اتاق تحقیقاتی این واحد به صورت online است.
اشخاصی که بخواهند به نتیجه تحقیقات دسترسی پیدا کند بایستی از فرم دستورالعمل راهنمای مرکزی آرشیو همراه با تحقیق مورد نظر توجه نمایند.
افراد خارجی اگر بخواهند از نتایج تحقیقات استفاده نمایند نیاز به یک معرفی نامه از محل پژوهش دانشگاهی خود دارند . هر دانشمندی باید نتیجه تحقیقات مرتبط خود را به آرشیو ملی هندوستان تحویل دهد. استفاده از نتایج قوانین مدارک عمومی از سال 1997 آغاز شده است.
5. بخش بودجه
تقا ضای بودجه برای طرحهای قابل اجرا به منظور حفاظت از نسخ خطی و کتب نایاب می باشد.
اجرای این طرحها توسط سازمانهای غیر دولتی و مراکز آموزشی و کتابخانه های دولتی و غیر دولتی و مراکز مذهبی و مراکز سرمایه داری انجام می گیرد. %75 این بودجه توسط دولت و مابقی یعنی %25 از طریق کمکهای مالی بلاعوض تحت عنوان گرنتهای مالی تامین می شود. ماکسیمم بودجه برای هر طرح 200 روپیه در سال در نظر گرفته می شود.
فرم تقاضای بودجه تحت عنوان طرح حفاظتی از نسخ و کتب نایاب :
1. نام و آدرس کامل سازمان .مدرسه و غیره
2. تاریخ تاسیس و ثبت ملی سازمان در هندوستان
3. تعداد نسخ خطی و زبان و موضوع و دوره متعلق به آن
4. برگه گزارش سه سال آخر نسخ های کپی شده
5. بیان جزئیات بودجه سال اخیر از ایالات مرکزی از منابع دیگر
6. جزئیات پروژه برای صدور مجوز
7. ارزشیابی جزئیات پروژه قابل اجرا و منابع ارزشیابی 5 درصدی از پروژههایی از آ
8. طرح قابل انتظار از منابع دیگر برای اجرای پروژه
9. دستورالعمل های آرشیوهای دولتی برای اجرای طرح
ساعات کار آرشیو
ساعت کار مرکز آرشیو ملی هند از ساعت 9:30 صبح تا 6 عصر از روزهای دوشنبه تا جمعه می باشد .ساعت کار بخش تحقیقات آن از ساعت 9 صبح تا 8 شب ولی در شنبه ها از ساعت 9 صبح تا 5:30 عصر می باشد. این بخش در یکشنبه ها و در تعطیلات رسمی تعطیل می باشد.
ترجمه:مریم پیوسته گر و مهوش کلهر
