کتابخانه عمومی آیت الله مرعشی نجفی

هسته اولیه آن را باید مربوط به دهه 1300 شمسی دانست که آیت الله مرعشی در نجف اشرف تحصیل می کردند. وقتی در سال 1303 به ایران سفر کردند، کتابخانه خود را به قم آوردند. از آنجا که روز به روز برحجم کتابخانه افزوده می شد مقداری از نسخ خطی را به آستان قدس و دانشکده معقول و منقول اهدا کردند. تاسیس اولیه کتابخانه را باید به سال 1385 ه ق. برابر با 1334 شمسی دانست که آیت الله مرعشی پس از تاسیس مدرسه علمیه ، کتابخانه کوچکی در دو اتاق مدرسه برای طلاب تشکیل داد و کتابهای خود را به آن هدیه کرد. با افزایش تعداد کتابها در سال 1386ه ق. یعنی آبان 1335 طبقه سوم مدرسه که برای کتابخانه ساخته شده بود رسما افتتاح شد. مجموعا کتابخانه هنگام گشایش 10300 جلد چاپی و دوهزار نسخه خطی بود. با افزایش روزافزون کتب و استقبال مراجعان آیت الله مرعشی تصمیم به احداث ساختمانی مستقل برای کتابخانه گرفت و در سال 1349 در زمینی به مساحت هزار متر مربع در مقابل همان مدرسه کلنگ بنا توسط آیت الله مرعشی به زمین زده شد. این ساختمان در 12 شهریور 1353 افتتاح شد. در سال 1358 مجددا حدود پانصدمتر زمین در کنار بخش غربی خریداری شد و ساختمانی در 5 طبقه در آن ساخته شد. بهرحال اکنون مساحت زیربنای ساختمان حدود 4500 متر مربع است. سالنهای مطالعه دارای 650 میز مطالعه است که روزانه 1500 نفر در دو نوبت از آن استفاده می کنند. مجموعه کتابهای چاپی فارسی، عربی، ترکی و اردو شامل 250 هزار جلد غیر مکرر.کتب چاپی خارجی به بیش از 30 زبان 20 هزار جلد، کتب عکسی شامل 3هزار جلد، میکروفیلم از نسخ خطی 8850 ، نسخه مجلات و روزنامه ها 1727 عنوان، نسخه های خطی 26 هزارجلد در بیش از 5 هزار عنوان است. (البته این آمار مربوط به سالهای گذشته می باشد)

هدف از تاسیس کتابخانه جمع آوری منابع غنی خطی نفیس و ذخایر اسلامی، ایجاد یک مرکز بزرگ فرهنگی اسلامی به منظور حفظ و حراست آنها و نیز اشاعه و احیای تفکر شیعی و ترویج علوم اسلامی از طریق ارتباط با سایر مراکز علمی و کتابخانه های بزرگ چهان و اطلاع از منابع آنان و نیز ارائه خدمات به محققان و دانشمندان داخل و خارج از کشور است. از آنجا که باز هم فضای کتابخانه نیاز به گسترش دارد با دستور امام خمینی که دولت وقت را مامور همکاری با کتابخاه نمود قطعه زمینی به مساحت 700 متر که در کنار کتابخانه بود و نیز چندین باب خانه مجاور به کتابخانه تعلق گرفت و روی هم در زمینی به مساحت 2400 متر مربع در تیرماه 1369 آیت الله مرعشی کلنگ ساختمان جدید را به زمین زدند. این پروژه 25هزار متر مربع زیربنا دارد و گنجایش آن برابر با 3میلیون کتاب در نظر گرفته شده است.قرار بود تا پایان 1375 تمام شود. آیت الله مرعشی نجفی موسس کتابخانه 20 صفر 1315 در نجف اشرف متولد شد و در شهریور 1369 در تهران رحلت فرمود. طبق وصیت نامه خویش مرقد آن مرحوم در راهروی ورودی کتابخانه قرار دارد.