کتابخانه ی اسکندریه
اسکندر پس از فراغت از یکپارچه کردن حکومتهای یونان به سایر بلاد سفر کرد.او پس از پیروزی در صحرای سینا به مصر رفت و اندیشه ساختن پایتخت جدیدی را در دهانه ی رود نیل تصویب کرد و جزییات آن را به معمار خود دینوکراتس سپرد و بدین ترتیب بندر شکوهمند اسکندریه به وجود آمد.عمر اسکندر کفاف نداد تا آنجارا ببیند. پس از او جانشینش بطلمیوس اول فرمانروای مصر شد. در آن موفق بندر اسکندریه د رنهایت قدرت و مرکز تجارت شرق و غرب بود. به فرمان بطلیموس و با دستیاری کارشناسی آتنی اش دمیتریوس در اسکندریه موزه ای تاسیس شد که نه تنها رای تعداد زیادی کتاب جا داشت بلکه دانشمندان و مجققان را نیز در خود جای می داد. بطلمیوس دوم نی به پیروی از پدر، شاعران ، بزرگان، دانشمندان ، منتقدان، فیلسوفان و هنرمندان را به مصر دعوت کرد. در زمان او اسکندریه به پایتخت ادبی و علمی مدیترانه تبدیل شد. او همچنین کتابخانه را توسعه داد. مجموعه این کتابخانه در آخر سلطنت او به 532000 طومار بالغ گردید، که به معنای امروزی یکصد هزار جلد کتاب است. بطلمیوس سوم از هرکتابی که وارد مصر می شد یک نسخه در کتابخانه میگذاشت و نسخه های اصلی را به صاحبش برمی گرداند. همچنین از آتن نسخه های اصل آسیخیلوس، سوفکل واوری پید را گرفت، رونویسی کرد ولی بجای نسخه اصل نسخه ی رونویس شده را به آتن فرستاد و پیام داد که آتن وجه الضمان را ضبط کند.کتابخانه اسکندریه از آنچه از تاریخها برمی آبد کتابداران بنامی که از دانشمندان بودند داشته است. سمتکتابدار از طرف پادشاه اعطا می شد و یکی از الطاف خاص ملوکانه به حساب می آمد(قابل توجه دوستان).کتابخانه دارای فهرستهای دقیق بوده است که متاسفانه از خود آنها چیزی باقی نمانده است و فقط در تواریخ اشاراتی بدانها شده است. کتابخانه اسکندریه در سال 47 قبل از میلاد در حمله سزار به اسکندریه آتش گرفت و از قرار تعداد 523000 طومار پاپیروس از بین رفت. در عوض وقتی آنتونی خواست به کلئوپاترا هدیه ای بدهد قسمتی از کتابخانه مهم پرگاموم را به اسکندریه آورد تا خرابیهای ژولیس سزار را جبران کند. پس زا سقوط بطالسه و در دوران تمدن مسیحی در مصر کتابخانه اسکندریه دوباره رونق گذشته را بازیافت و دانشمندان و بزرگان با تنظیم کتب و خرید نسخه های تازه به اهمیت آن افزودند. اما بدبختانه در سال 389 میلادی تئوفیلوس یکی از بطریقیان اسکندریه معبد سراپیس و کتابخانه آن را سوزاند که بعدا به غلط حادثه را به مسلمانان نسبت دادند. گوستاو ولوبون در این باره مینویسد: نصاریان پیش از اسلام همچنانکه معابد و خدایان اسکندریه را منهدم کردند کتابخانه را نیز سوزاندند و در زمان اسلام چیزی از آن باقی نمانده بود که به دست مسلمانان از میان برود. شهید مطهری نیز به ضعف اسناد در این زمینه اشاره می کند و بسیاری از آنها را جعلی و افسانه ای میداند.بهرحال پس از قرن چهارم ، نابودی کتابخانه اسکندریه بتدریج انجام شد و این از حوادث غم انگیز تاریخ جهان است زیرا به اعتقاد علما مجموعه ی کاملی از آثار اسیخیلوس، سوفکل، پولیب، لیوی، تاسیت و صدها مولف دیگر که آثارشان مشوش و پراکنده به ما رسیده است و نیز متن کامل فیلسوفانی که پیش از سقراط می زیسته اند در این کتابخانه جمع بوده است.دانشمندان حوزه علمی اسکندریه سرانجام به انطاکیه مهاجرت کردند و تعلیم را از اسکندریه به آن شهر منتقل نمودند.
