نگاه جامعه به کتابدار و کتابداری

به اینکه وضعیت علاقه‌مندی به رشته و شغل کتابداری در کشورهای توسعه یافته در چه شرایطی قرار دارد و اصلا جزو مشاغل مورد علاقه آنها محسوب می‌شود یا نه، کاری نداریم ولی آنچه در جامعه ما به وضوح قابل مشاهده است، گرایش اغلب دانش‌آموزان به رشته های اسم و رسم‌دار پزشکی و مهندسی بوده که آمار و ارقام ورودی دانشگاه ها نیز موید این مطلب می‌باشد؛ در این شرایط اگر تنها رشته‌های مهندسی را در نظر بگیریم و سایر رشته‌ها را حذف کنیم، باز هم جایگاه کتابداری در بین محبوب‌ترین رشته‌ها، حتی دو رقمی هم نخواهد بود؛
اما روی دیگر ماجرا محبوبیت کتابداری در بین خود کتابداران و دانشجویان کتابداری است که متاسفانه به قدری کاهش یافته که اگر ذره‌ای علاقه و امید به این رشته داشته باشید دچار یاس فلسفی خواهید شد؛ پس این محبوبیت حتی در بین دانش آموخته‌ها و شاغلین هم یافت نمی‌شود؛
حال اگر بخواهیم بسیار کوتاه و کلی دلیلی بر این مشکل بیان کنیم (قطعا سخن از مشکلات نیاز به مقاله ای چند ده صفحه ای دارد) وظایف و حیطه فعالیت کتابداران، و اهداف دانشجویان کتابداری که در حال حاضر کاملا نادرست، تعریف و یا برداشت شده ابتدایی‌ترین خشت‌های دیوار کج کتابداری در ایران می‌باشند که جامعه را هم به اشتباه انداخته است و باید پیش از رسیدن به ثریا اقدام به مرمت آن نمود.
باید این واقعیت را بپذیریم که در نبود کتابداران کوچکترین خللی در روند فعالیت کتابخانه‌ها به وجود نخواهد آمد و آنچه ما از آن با عنوان تخصص یاد می‌کنیم، توسط مراجعین با کمترین آموزش میسر خواهد شد و قطعا ما نگهبانان کتاب خوبی هستیم.
پ.ن.۱. هرکسی میتونه کتاب داشته باشه ولی نمیتونه کتابدار باشه حتی اگه مدرک تحصیلی و شغلش کتابداری باشه؛
پ.ن.۲. میزان محبوبیت و شناخت جامعه از شغل کتابداری رو می‌توان به راحتی با پرس و جو از اطرافیان درک کرد؛
پ.ن.۳. بدون شک کتابخانه‌ها زیر مجموعه سازمان فنی و حرفه‌ای نیستند.

حکایت همچنان باقی‌ست... (۴)

روزی روزگاری در ناکجا آباد، چند نگهبان نمای کتاب، به جهت رهایی از تعهدات و بی‌اطلاع از چند و چون کار و به یقین نادانسته و در پی خشنودی والا مقامات چنان آب در هاون کوبیده که گویی نان حلال را نشانه می‌روند‌.
کتب را ندیدند مگر بر زیر هنرها و حرفه ها، و چه شادمانند که خدمت می‌نمایند.
نادانی از سر تجسس سوالی نمود که ای بزرگواران آش دوغ را با چند کتاب برابری می‌کند؟ خانم والده هفت روزی، هشت وعده آن را به خوردمان می‌دهد؛ خود گمان می‌برم نیمی از ادبیات روس را بلعیده‌ام.
یکی از نگهبان نماها بفرمود که گمان می‌برم لب به تمسخر ما گشوده‌ای.
نادان بگفت: خشنودم که دانستی.

چگونه کتابخوان حرفه ای شویم

ایجاد ارتباط با کتاب و علاقه به مطالعه برای افرادی که عادت به فضای مجازی به خصوص هرزگردی دارند، چندان کار ساده ای نیست. به طوری که یک انتخاب اشتباه یا صحیح ممکنه به قیمت خداحافظی همیشگی با کتاب یا ایجاد هیجان برای شروع کتابی جدید باشه.
از کجا شروع کنیم؟
قانون دوم از قوانین پنج گانه کتابداری رانگاناتان کلیتی رو مشخص میکنه که پاسخ سوال فوق باید بر همین اساس باشه: "هر خواننده کتابش." جمله ای کوتاه و ساده با مفهومی به گستردگی علایق و سلایق خوانندگان.
با چه کتابی شروع کنیم؟
طبق آنچه گفته شد، انتخاب کتاب سلیقه ایست، با این وجود میشه پیشنهاداتی رو به صورت کلی ارائه کرد که صد البته بر اساس علائق نگارنده است، همونطور که مسعود فراستی ادبیات روس رو برای نقطه آغاز سیر مطالعاتی در زمینه ادبیات پیشنهاد داده که به نظرم اصلا مناسب نیست.

ابتدا از کتاب های کم حجم با ادبیات ساده که مقدمه چینی زیاد ندارند، شروع کنیم. کتاب هایی که در همان صفحاتابتدایی گیرا بوده و خواننده را به ادامه مطالعه ترغیب می کند. موارد زیر از این دست هستند.

جاناتان مرغ دریایی اثر ریچارد باخ: کوتاه، ساده و امیدبخش؛

قلعه حیوانات اثر جورج اورول: گیرا و دوستداشتنی؛

از به اثر رضا امیرخانی: با شیوه روایت خاص؛

همچنین آثار مارک تواین مانند بیگانه ای در دهکده که دید شما را نسبت به اشرف مخلوقات تغییر می دهد و داستانهای کوتاه و جذاب خاطرات آدم و خاطرات حوا مناسب می باشند.
پس از گذر از این مرحله بر اساس آنچه مورد پسند واقع شد انتخاب های بعدی ساده تر خواهد بود.
در این مرحله کتاب ها می توانند قطورتر و به لحاظ ادبی سنگین تر باشند. کتاب هایی چون:

کوری اثر ژوزه ساراماگو: داستانی بدون فرود؛

ناتور دشت اثر جروم دیوید سلینجر: اتفاقاتی ساده و روزمره از زبان یک نوجوان تازه یاغی شده؛

موش ها و آدم ها اثر جان اشتاین بک: دو دوست کاملا متفاوت ولی همیشه همراه؛

ربه کا اثر دافنه دوموریه: عاشقانه و جنایی؛

چشمهایش اثر بزرگ علوی: مانور حرفه ای بر موضوعی نه چندان پیچیده؛

یک عاشقانه آرام اثر نادر ابراهیمی: رمانی شعرگونه با لحنی آرامبخش؛

رهش اثر رضا امیرخانی: مقابله هدفمند مادر امروزی با سبک زندگی نوین؛
اگر از این مرحله هم به سلامت عبور کردید شما یک کتابخوان حرفه ای شده اید و می توانید بدون واهمه به سراغ آثاری چون جنگ و صلح اثر تولستوی، صدسال تنهایی اثر مارکز، برباد رفته اثر مارگارت میچل و خواجه تاجدار اثر بسیار جذاب ژان گور، بروید. در واقع پس از مرحله دوم قدرت تشخیص و انتخاب کتاب مناسب رو  به راحتی خواهید داشت و اینکه پس از تبدیل شدن به یک کتابخوان حرفه ای دیگر نیازی به انتخاب کتاب خاص نیست و شما فقط باید نیازتان به خواندن را ارضا کنید.