کتابشناسی ملی ایران
پیشینه تدوین انتشار کتابشناسی ملی در کشور ما چندان طولانی نیست. نخستین اقدام در این مورد تدوین کتابهای ایران است که از سال 1333 به همت ایرج افشار شروع و حدود ده سال ادامه یافت.این نشریه بعدا در یک دوره ده ساله بنام کتابشناسی ده ساله 1333-1342 ادغام و منتشر گردید. کوشش دیگر در این زمینه کتابشناسی موضوعی ایران : سالهای 1342-1348 تالیف حسین بنی آدم است که در حقیقت ادامه کتابشناسی ده ساله است. بموازات این تلاشها کتابخانه ملی از سال 1342 اقدام به انتشار کتابشناسی ملی انتشارات ایران به صورت سالانه نمود. این کتابشناسی در سالهای 1347 و 1348 منتشر نشد از سال 1346 با عنوان کتابشناسی ملی ایران ابتدا به صورت ماهانه و از 1350 تا 1356 به صورت فصلنامه منتشر گردید. انتشار کتابشناسی ملی سال 1357 به علت تقارن با پیروزی انقلاب اسلامی و مشکلات خاص آن دوره مدتی به تعویق افتاد و سرانجام در سال 1359 به صورت یک فصلنامه و یک مجلد شش ماهه منتشر گردید. شماره مربوط به بهار 1357 ابتدا به صورت زیراکسی در نسخ محدرد و سرانجام در سال 1362 منتشر شد. کتابشناسی های ملی سالهای 1358 و 1359 نیز ادغام و در یک ردیف الفبایی برحسب نام نویسنده در دو مجلد در سالهای 1362 و 1363 منتشر شد. کتابشناسی های مربوط به سالهای 1360 و 1361 نیز به ترتیب در سال 1363 و 1364 انتشار یافتند. از سال 1362 با ادغام مرکز خدمات کتابداری در کتابخانه ملی مقرر شد کتابشناسی ملی با استانداردهای بین المللی منتشر شود. لازم به یادآوری است که کتابشناسی های ملی تا سال 1362 برمبنای یک فهرست توصیفی ساده برحسب رده های کلی دیویی تنظیم می شد. کتابشناسی ملی سال 1362 که پس از تحقیقات و بررسیهای بسیار سرانجام در سال 1365 منتشر شد برای اولین بار علاوه بر فهرست توصیفی علمی حاوی فهرست تحلیلی موضوعی و نیز شماره های رده بندی دو نظام رده بندی دهدهی دیویی و رده بندی کتابخانه کنگره بود. تنظیم آن نیز بر مبنای نمایه زنجیره ای و رده بندی دقیق دیویی انجام گرفت. مقرر شده بود کتابشناسی با فراهم آمدن امکانات لازم به صورت ششماه منتشر شود. گرچه هدف، انتشار به صورت فصلی بود زیرا که یونسکو آن را حداقل فاصله زمانی برای انتشار کتابشناسی های ملی اعلام کرده بود. کتابشناسی ملی از سال 1362 تا 1374 به همین ترتیب منتشر شد و مورد استقبال بسیار کتابداران قرار گرفت. لکن این سالها و سالهای بعد از آن همواره گرفتار فرازو نشیب هایی بود که انتشار منظم آن را به تعویق می انداخت .
با ورود کامپیوتر به کتابخانه ملی مقرر شد کلیه فهرستبرگه ها اعم از آنها که کتابشناسی هایش چاپ شده یا نشده است، وارد کامپوتر شود. بدین ترتیب اولین کتابشناسی ملی ایران درپیکره الکترونیکی به صورت 16 عدد دیسکت کامپیوتری در بهار 1375 منتشر شد. این دیسکت ها جمعا 53530 رکورد را در برداشت که به تفکیک عبارت بودند از 52114 کتاب، 1012 پایان نامه لاتین، 404 جزوه. ویرایش دوم در بهار سال 1376 در دو پیکره الکترونیکی به صورت یک دیسک فشرده و 21 دیسکت منتشر شد که جمعا شامل 70077 رکورد بود به شرح زیر است:
68259 عدد کتاب، 1003 پایان نامه لاتین، 815 جزوه.
