ضرورت سواد رسانه ای

حجم گسترده اطلاعات و نفوذ بیش از حد فضای مجازی به زندگی روزمره، فواید و اشکالاتی دارد که به نحوه استفاده و بهره گیری از آن بر می گردد. همه ما بخش زیادی از وقت و انرژی خود را صرف گشت زنی در فضای مجازی و اینترنت می کنیم، و این اتفاق زمانی آسیب رسان می شود که نحوه استفاده، رو به هرزگردی و بهره گیری از اطلاعات بدون راستی آزمایی صورت گیرد.     

                                                

بدین ترتیب است که سواد رسانه ای ضرورت می یابد. "دکتر یونس شکرخواه، سواد رسانه ای را یک نوع درک متکی بر مهارت که براساس آن می‌توان انواع رسانه‌ها و انواع تولیدات آن‌ها را شناخت و از یکدیگر تفکیک و شناسایی کرد، تعریف می کند." به بیان ساده تر بسیاری از اطلاعات علمی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی که به صورت مستمر در فضای مجازی و اینترنت از طریق کانال ها، گروه ها و سایت های متفرقه، مابین آموخته های ذهنی گنجانده می شود، یا از اساس نادرست است یا به شکل نادرست بیان شده که با شناخت منابع معتبر و استفاده از قدرت تجزیه و تحلیل ذهنتان می توانید از خیل عظیم اطلاعات زرد در امان بمانید.

با وجود اینکه سواد رسانه ای به عنوان یک رشته دانشگاهی در کشور ما تدریس می شود در آموزش همگانی و فرهنگ سازی کوتاهی کرده ایم، به طوری که شاید بخش زیادی از جامعه با مفهوم سواد رسانه ای غریبه باشند.

برای دستیابی به حداقل مهارت سواد رسانه ای، جدا از مطالعاتی که می توانیم در این زمینه داشته باشیم ((متاسفانه تعداد منابع با عنوان یا موضوع سواد اطلاعاتی در کشور ما چندان چشمگیر نیست))، یک روش سه مرحله ای و ساده می توانیم به کار گیریم که عبارت است از :

1.نیاز سنجی اطلاعات: شناسایی علاقه و نیاز اطلاعاتی که کار بسیار ساده ای هم می باشد، از هرزگردی و صرف وقت بیش از حد معمول در صفحاتی که با تصاویر یا تیترهای جذاب قصد گرفتن وقت گرانبهای شما را دارند جلوگیری می کند.

2.شناسایی منابع معتبر: اینکه در زمینه مورد علاقه و نیازتان منابع معتبر را شناسایی کنید، کار چندان ساده ای نیست ولی استفاده از منابع پر بازدید و تخصصی تر کمی خیالتان را راحت می کند.

3.تجزیه و تحلیل داده ها: هر مطلب یا خبری را به راحتی هضم نکنید؛ این عمل هم برای خودتان و هم برای جامعه مفید است. اخبار، شایعات و دانستنیهای جذابی که توجیه علمی ندارند در فضای مجازی به وفور یافت و در عین سهل انگاری تکثیر می شوند که شاید اتفاق ناخوشایندی را هم برای عده ای در پی داشته باشد. قبل از اینکه جذب مطلبی شوید و آن را به دیگران منتقل کنید با کمی تحقیق از صحت و سقم آن مطمئن شوید و اگر امکان راستی آزمایی به هر دلیل ندارید حداقل کار ممکن اینست که آن را به دیگران منتقل نکنید.

توجه داشته باشیم جامعه خود "ما" هستیم، و مشکلات جامعه، مجموعه اشکالات فردی است.